Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty

Wiosna to ulubiona pora roku wielu z nas – któż zresztą bowiem nie tęskni za zielenią drzew i śpiewem ptaków po długiej i szarej zimie? Wiosna to bohaterka wielu utworów poetyckich i równie wielu piosenek:

Julian Tuwim

Wiosna

Serce pęcznieje, nabrzmiewa,
wesele musuje w ciele,
można oszaleć z radości,
o, moi przyjaciele!
Od stóp do głowy krąży
potok niepowstrzymany!
Pomyślcie, co się to dzieje!
Jaki to pęd opętany!
Jak bardzo jest! jak wiele!
Jak żywo, zupełnie, cało!
– Chodź, Młoda, do Młodego.
Ojcostwa mi się zachciało!

Etymologia

Nazwa tej pory roku jest wyrazem rodzimym, to znaczy, że polszczyzna odziedziczyła „wiosnę” z bardzo starego języka, który był wspólny dla wszystkich Słowian, jej pierwotna forma prawdopodobnie wyglądała tak: *vesna // *vesъna. „Wiosnę” tłumaczymy jako pochodzącą od cząstki was-, czyli ‘świecić’ – co jest zrozumiałe, bo przecież wiosna kojarzy się ze słońcem – albo od wes- cząstki charakterystycznej dla przymiotnika wesoły chociażby, co jest równie zrozumiałe, bo któż się smuci na wiosnę? 😊

Przysłowia i powiedzenia

Nasi językowi przodkowie tę porę roku kojarzyli nie tylko z promieniami słońca i radością z coraz dłuższych dni, dla nich był to okres w roku, w którym wychodzono na pole i siano, co też odnotowują liczne ludowe porzekadła, na przykład:

gdy w kwietniu słonko na dworze, nie będzie pustek w komorze – w komorze – w komórce – w spiżarni. Krótko mówiąc: będzie co jeść, bo plony obfite uda się zebrać, jeśli tylko pogoda/natura na to pozwoli.

Nie tylko ludzie biorą się do pracy na wiosnę, także zwierzęta rozpoczynają swoje przygotowania na zimniejsze okresy, ale

jeśli w kwietniu pszczoły nie latają, to długie chłody się zapowiadają

Jeżeli zatem nie zauważymy na łąkach i polach pszczół w kwietniu, to znaczy, że jeszcze sporo nieciepłych dni nas czeka.

Powiedzenia ludowe mają swoje źródło w obserwacji przyrody właśnie, nasi przodkowie dobrze wiedzieli, że aby cieszyć się spokojną zimą, należy się do niej przygotować wytrwałą pracą na polu wiosną i latem, ale zbiory jesienne zależą także od życzliwości przyrody, zresztą do dziś rolnicy bacznie przyglądają się warunkom pogodowym i na ich podstawie podejmują ważne decyzje w planowaniu prac polowych, choć, co prawda, dziś znacznie pomaga im współczesna technologia.

Inne znane powiedzenia związane z wiosną to:

  • I wiosna by tak nie smakowała, gdyby przedtem zimy nie było.
  • A jak wiosna liście splata, puszczaj zimę, czekaj lata.
  • Gdy przyjdzie wiosna hoża, pójdzie zima do morza.
  • Skowronka pieśń, to o wiośnie wieść.
  • Nieraz też zima i na końcu wiosny.
  • Jedna jaskółka wiosny nie czyni.

O tym ostatnim powiedzeniu opowiadałam w “A to polski właśnie”:


(kliknij w obraz)

Niech ta i każda następna wiosna będzie dla nas wszystkich łaskawa.

 

Jeśli podoba Ci się to, co robię, możesz mnie wesprzeć wirtualną kawą; zapraszam na mój profil na buycoffe.to:

Postaw mi kawę na buycoffee.to